Κυριακή 5 Φεβρουαρίου 2012

Κάνναβη και διεκδίκηση του δικαιώματος

Όσον αφορά τις συζητήσεις για την κάνναβη, θέλω να διαχωρίσω δύο θέματα. Το ένα έχει να κάνει με τις ιδιότητές της, τις επιδράσεις της, θετικές ή αρνητικές, το καταπόσον μπορεί να χρησιμοποιηθεί προς ώφελός μας ή όχι κλπ. Αυτό το θέμα είναι προς συζήτηση, όλες οι απόψεις είναι σεβαστές, ή αν όχι οι ίδιες, τουλάχιστον το δικαίωμα του κάθε ατόμου να τις έχει, είναι σεβαστό.
   
    Το δεύτερο θέμα, εκείνο που δεν είμαι διαθετιμένος να διαπραγματευτώ, είναι η ελευθερία μου. Εγώ προσωπικά δεν παραχωρώ σε κανένα το δικαίωμα να την περιορίζει, τουλάχιστον στο βαθμό που δεν συγκρούεται με την δική του ελευθερία. Δεν υπέγραψα κανένα κοινωνικό συμβόλαιο με την κοινωνία στο οποίο να παραχωρώ αυτή την ελευθερία σε τρίτους. Δεν έχω εξουσιοδοτήσει κανέναν να αποφασίζει για εμένα τι είναι σωστό και τι όχι.

    Άλλωστε, αν κάποιος πιστεύει ότι δεν πρέπει να έχω αυτήν την ελευθερία, δεν έχω κανένα επιχείρημα για να τον πείσω για το αντίθετο. Οι αξίες δεν υπάρχουν εκεί έξω, στον εξωτερικό κόσμο, δεν υπάρχει μια εξωτερική ηθική τάξη πραγμάτων εγγενής στη φύσική πραγματικότητα, εκτός φυσικά από αυτήν που επιβάλλει η ίδια η κοινωνία. Γι’ αυτό δεν μπορεί να επιχειρηματολογήσει κανείς για την ελευθερία με τον ίδιο τρόπο που μπορεί να επιχειρηματολογήσει για τις συνέπειες της κάνναβης. Το ένα είναι επιστημονικό ζήτημα, το άλλο όχι.

    Η ελευθερία είναι αξία από μόνη της, πρωτογενής αξία. Δεν μπορεί να δικαιολογηθεί από κάτι άλλο. Δεν θα πώ για παράδειγμα ότι θέλω να είμαι ελεύθερος επειδή αυτό είναι ωφέλιμο για μένα. Αν η ελευθερία μπορεί να αμφισβητηθεί, το ίδιο μπορεί και η σημασία της ωφέλειας. Αν κάποιος μπορεί να πει ότι η ελευθερία δεν είναι σημαντική, μπορεί να πει και ότι η ωφέλεια δεν είναι σημαντική. Δεν υπάρχει επιχείρημα υπέρ ή κατά, γιατί η σημαντικότητα βρίσκεται μόνο μέσα μας, είναι υποκειμενική - χωρίς αυτό να την μειώνει με οποιοδήποτε τρόπο.

    Εγώ λοιπόν αποδίδω σημαντικότητα στην ελευθερία μου και δεν ανέχουμε από κανένα να μου την στερεί. Το γεγονός ότι κάποιοι έχουν την δύναμη να το κάνουν, επειδή έχουν την θεσμική εξουσία, την δύναμη των όπλων και την ανοχή της κοινωνίας, είναι αλήθεια. Έχουν την δύναμη και την εξουσία να μου στερήσουν  αυτή την ελευθερία. Αλλά δεν έχουν την δύναμη να με αναγκάσουν να τους την παραχωρήσω οικειοθελώς. Και ούτε πρόκειται να το κάνω.

    Οι απόψεις λοιπόν που περιλαμβάνουν το στοιχείο του ότι πρέπει να απαγορεύεται σε μένα να χρησιμοποιώ την κάνναβη, είναι αυτομάτως εχθρικές απέναντί μου. Δεν μπορώ ούτε είμαι διαθετιμένος να συζητήσω αυτές τις απόψεις χωρίς συναισθηματική φόρτιση, χωρίς να επιτείθομαι στο συνομιλητή μου καθώς η άποψή του συνιστά επίθεση εναντίων μου, και μάλιστα όχι μόνο λεκτική επίθεση. Η αποδοχή του και η ανοχή του της εξουσίας αυτής που έχει πάνω μου το κράτος και η κοινωνία, μετατρέπεται μέσω της αστυνομίας και του συστήματος “δικαιοσύνης” ως μια πραγματική απειλή για την ελευθερία μου, και έχει σοβαρές επιπτώσεις στον τρόπο ζωής μου. Ως εκ τούτου, απαντώ σε μια επίθεση με επιθετική διάθεση.

    Όπως δεν ανέχουμε την φασιστική άποψη ότι κάποιοι άνθρωποι πρέπει να διώκονται λόγω της καταγωγής τους ή του DNA τους, ή λόγω των σεξουαλικών τους προτιμήσεων, εξίσου δεν μπορώ να ανεχθώ την εξίσου φασιστική άποψη ότι κάποιοι άνθρωποι πρέπει να διώκονται λόγω του τρόπου που επιλέγουν να επιδρούν πάνω στο ίδιο τους το σώμα και πάνω στην ίδιά τους την συνείδηση.

    O Thomas Szasz, παραφράζοντας τον Βολτέρο, είπε: “Διαφωνώ με την ουσία που πέρνεις, αλλά υπερασπίζομε το δικαίωμά σου να την πέρνεις”. Αυτή η στάση είναι η στάση που αρμόζει σε κάποιον πολέμιο της κάνναβης, που έχει πειστεί για την βλαπτικότητά της, χωρίς να έχει γίνει φασίστας. Με ένα τέτοιο άνθρωπο είμαι πρόθυμος να συνεργαστώ, και αν έχει αντιληφθεί κάποια λάθη στα κείμενά μου, που αναμφίβολα θα υπάρχουν, ελπίζω ότι θα έχω την συναισθηματική διαύγεια που χρειάζεται ώστε να τα αναγνωρίσω. Ή αν γνωρίζει πράγματα που εγώ δεν τα γνωρίζω, θα του ήμουν υπόχρεος αν μου επιστούσε την προσοχή πάνω σ’ αυτά. Άλλωστε, αν πράγματι η κάνναβη είναι βλαβερή για μένα, δεν θα ήθελα να συνεχίσω να την χρησιμοποιώ.

    Ιδιαίτερα, αν κάποιος είναι γιατρός ή έχει άλλη ειδικότητα που τον καθιστά ικανό να γνωρίζει σε μεγαλύτερο βάθος από μένα αυτά τα ζητήματα, και αν πιστεύει ειλικρινά, μέσα από την μελέτη του, ότι η κάνναβη είναι πιο βλαβερή απ’ ότι νομίζω, και ότι είναι ενάντια στην υγεία μου να την χρησιμοποιώ, και αν πραγματικά νοιάζεται για την υγεία μου, τότε τον παρακαλώ να παραθέσει τα στοιχεία του με τρόπο απλό ώστε να μπορώ κι εγώ κι άλλοι σαν εμένα να τα καταλάβουμε. Αυτό θα βοηθούσε τόσον εμένα όσον και πολλούς άλλους ανθρώπους να αποφύγουμε κάποια δυσάρεστα αποτελέσματα για τα οποία δεν έχουμε γνώση. Αλλά δεν θα έχει κανένα αποτέλεσμα κάποιος που επικαλείται απλώς την ιδιότητα του και την αυθεντία του και περιμένει από μας να τον πιστέψουμε. Ούτε είναι δύσκολο για κάποιον που κατέχει πραγματικά αυτή την γνώση να την εκλαϊκεύσει και να μας την παραδώσει σε μορφή που να μπορεί να την συλλάβει ένα ευρύ μέρος της κοινωνίας και όχι μια μικρή μειωψηφία ειδικών. Η θέση του ειδικού είναι να συμβουλέυει την κοινωνία και όχι να ιδιοποιείται την αρμοδιότητα της λήψης αποφάσεων εκ μέρους της κοινωνίας, και ακόμη περισσότερο τις προσωπικές αποφάσεις ενός ατόμου.